Shake it like a Polaroid picture

De crematie ceremonie begint vorm te krijgen. Mama wil het liefst iets in het bos, of gewoon iets in de natuur. Ze heeft haar wensen besproken met de vrouw van de onderneming en op papier gezet. Ze heeft me gevraagd of de kinderen allebei een tekening kunnen maken die dan straks mee kunnen in de kist, samen met andere dierbare spulletjes. De kist is ook af. Mehrdad, de man die ook mijn ring heeft gemaakt, heeft als finishing touch een juweel aan de kist gehangen. 'Een catseye.' zegt hij. 'In je moeders geboorte steen. Hij hangt aan de kist en..' hij denkt even na over zijn woorden maar besluit het niet te benoemen. 'Ervoor, kan je het juweel eraf halen en aan een ketting dragen.' Ik krijg tranen in mijn ogen van het prachtige idee. Het enige wat ik kan zeggen is 'Dankjewel.', maar het woord is minimaal voor het gevoel van dankbaarheid dat ik voel. Hij knikt en hij loopt terug naar zijn werkplaats. Ik ga weer naast mama zitten, in de kantine van de gym. 'Wist je dat al, mam? Van het juweel dat Mehrdad voor de kist heeft gemaakt?' 'Nee? Heeft hij dat gedaan?' vraagt mama verbaast. Ik knik en vertel haar wat hij me er net over heeft uitgelegt. 'Wat vreselijk lief.' zegt ze. 'Maar waarom vertelt hij dit alleen aan mij en niet aan jou? Vind hij dat te moeilijk.' 'Ja, ik denk het..' 

Op de regenboogrand van de kist hebben vrienden nog woorden geplaatst. Woorden die mijn moeder beschrijven. De kist heeft geen deksel. Mama wil onder een deken en daarna bedekt worde met bloemen. Ik vind het een prachtig idee en echt helemaal bij mama passen. Ik twijfel verder nog heel erg of ik wil spreken. Ik wil het graag maar ik ben bang dat ik alleen maar kan huilen. Een van mijn vriendinnen, die ik al ken sinds we 13 waren, heeft een prachtig gedicht geschreven voor mijn moeder. Mama wil graag dat we daar iets mee doen. Ik heb mijn vriendin gevraagt het voor te dragen. Wat een plannen al.. 

***

Even heb ik het gevoel dat alles stil staat. De planning is al ver, zaken geregeld, geen nieuwe bevindingen in mama's lichaam (thank god!). Haar medicijnen werken goed! Kist opgeborgen voor later. Memorie book bijna af! En we leven het leven! Mama en Szandor komen elke week bij mij op werk lekker lunchen. Vaak kan ik zelf ook aanschuiven om samen cappucino te drinken of samen te eten! Het is me heel dierbaar dat mijn bazen begrijpen hoe belangrijk deze tijden voor mij (ons) zijn. Elke keer neem ik mijn Polaroid camera mee en moeten mama en Szandor het ontgelden :). Ik heb de serie foto's "The table series" genoemt. Elke week moeten ze aan een ander tafeltje gaan zitten. Tot zover heb ik ze aan 7 (van de 13) verschillende tafeltjes weten te krijgen! In de zomer hebben we buiten ook nog een terras met 14 tafels. Ik reken er niet op de serie compleet te krijgen, maar stel je is voor dat dat op de een of ander manier tóch lukt! Dat zou onbeschrijfelijk geweldig zijn. 

December heeft zich inmiddels aangekondigd. Het is moeilijk om een gevoel te hebben bij deze maand. Sinterklaas tradities, kerst, oud en nieuw. Ik durf me nergens op te verheugen omdat ik niet weet wat de volgende dag zal brengen. 'Mam, weet je dat de twee maanden die je waren gegeven al voorbij zijn?' zeg ik voorzichtig maar toch ook een beetje hoopvol. Ze zijn voorbij en mama is nog lang geen bankhanger! We gaan nog vaak lekker naar de kinderboerderij als het zonnetje schijn. Soms wandelen op de hei. Eventjes heeft het gevoelt alsof mama helemaal niet ziek is. Ik wou dat dit waar was en dat het altijd zo kon blijven. 

***

Ik loop met de kids mama haar huis binnen. We hebben vandaag afgesproken om thee te drinken samen. Ik vind haar huilend achter de computer. Ik knuffel haar. 'Wat is er, mam?' 'Ik heb zó weinig lucht.' verluisterd ze. Ik hou haar even stefig vast. De kinderen willen ook met oma knuffelen, niks vermoedend dat ze zich niet goed voelt. Ik wil weten wat er aan de hand is maar ik wil ook dat ze niet hoeft te praten zodat ze haar lucht kan sparen. Mevrouw loopt naar de boekjes hoek, ik ga naast mama aan tafel zitten en Meneer wil bij oma zitten. Ze tilt hem op schoot. Doe dat nou niet, hij is veel te zwaar om op te tillen nu! 'Ik was vanochtend in het ziekenhuis voor nieuwe foto's van mijn long. Ik krijg vanmiddag de uitslag al, ze hebben er een spoetje van gemaakt.' Ik knik. 'Oke, dat is snel gelukkig. Maar waarom nu opeens weer naar de dokter?' 'Mijn medicijnen werken niet meer tegen de pijn. Ik kan ook niet meer slapen omdat ik zo weinig lucht heb. Daar word ik wakker van.' Er rollen weer tranen over haar wangen. Buiten dat haar ogen klein zijn van het huilen, ziet ze er inderdaad ook moe uit. Ik hoop dat ze iets kunnen met de foto's die vanochtend zijn gemaakt. We drinken thee en gaan dan met zijn alle op de bank zitten. Ik leun met mijn hoofd op mama's schouder en zij leest het ene na het andere Nijntje boekje voor aan de kids. Eigenwijs. Ik vind het een heel angstaanjachend idee dat ze weinig lucht heeft en nog vreselijker dat ze nu wel veel pijn heeft. Ik voel me machteloos want ik kan niks anders doen dan "er zijn". Daar neem je helaas niks van pijn mee weg. 

Mama: Uitslag, er zit veel vocht in mijn long. Volgende week naar het ziekenhuis om dat eruit te laten halen.