Moesten wij in ons eigen land blijven?

Het is donker. Een flard van het kapotte gordijn wappert voorzichtig heen en weer. Een vaag schijnsel van de maan kruipt naar binnen. Verlicht de kale vloer waarop een oud, dun en viezig matrasje ligt met daarop een dun dekentje.

Buiten is het fris maar droog. Zwaar gedreun verstoort de nachtrust. Stampende voeten. Ronkende vliegtuigmotoren. Gesuis. Piepende autobanden. Een knal. Plots dreunt het matrasje op de kale vloer. Oorverdovende herrie, het laatste stukje gordijn scheurt los en vliegt de vrijheid tegemoet. Als een witte vlag wappert ze naar buiten, onder het schijnsel van de maan zoekt zij haar eigen weg. Langzaam verandert het witte schijnsel van de maan in een oranje gloed.

Grote, angstige ogen volgen haar vanonder het dunne dekentje. Bibberend wordt het dekentje nog een beetje strakker omgeslagen. Je enige bescherming.

Dan vliegt de deur open. Rennende voeten, een gil. Je wordt bij je arm vanonder je veilige dekentje getrokken. Wakker worden! We gaan! Nu!

Gelukkig.. het is mama. Mama redt. Mama is veilig. Mama weet wat ze moet doen. Snel worden er zoveel mogelijk kleren over elkaar aangetrokken. hemden, blouses, truien, broeken. Je kunt je nauwelijks meer bewegen, maar mama zegt dat het niet anders kan. Met een haast pijnlijke greep trekt mama je mee de trap af. Je probeert je oren af te dekken tegen de herrie, maar mama rent zo hard.. houdt zo stevig je arm vast..  Dan sta je buiten. Mama met een kleine koffer in haar hand geklemd, in haar andere hand jouw bange hand. Bang voor wat je zult zien durf je haar niet aan te kijken. Maar mama weet wat goed is. Mama redt. Mama is veilig.

Mama zegt iets, maar haar stem wordt bedolven onder de oorverdovende herrie. Een jeep scheurt voorbij. Donkere gelaten kijken strak voor zich uit. Een wapen in hun handen. De lucht is roodgekleurd, een warme gloed op je gezicht.

Mama begint te rennen. Laat de deur openstaan. Omdat het niet anders kan zegt ze.  Ze rent. Met haar hand stevig om de jouwe. Je voelt je vingertjes bij elkaar geperst worden. Maar je zegt niets. Huilt niet. Mama rent. Dus jij rent. Want mama redt. Mama is veilig.

Rennend, struikelend over brokstukken, krom gebogen om de ergste hitte niet te voelen, rennen. Een schram op je been, een blauwe plek her en der en een snee in je gezicht. Het geeft niet. Het kan niet anders.

Uren, zo niet dagen rennen. Soms ben je te moe en draagt mama je. Haar koffertje al verloren. Mama blijft doorgaan. Slaapt niet. Eet niet. Laat je geen seconde los. Want mama redt. Mama is veilig.

En dan is er de boot. Nooit eerder zag je een zee. Stiekem ben je onder de indruk van die woeste waterpartij. De golven, het geruis. Maar je mag niet onder de indruk zijn. Je moet rennen. Samen met mama en heel veel anderen wring je je op de boot.  Zitten of liggen is er niet bij. Er moeten zoveel mogelijk mensen mee. En dus houdt mama je vast. Draagt je. Zodat je even, heel voorzichtig een beetje uit kunt rusten. Want mama is veilig.

De reis is lang. Regen, storm, golven, honger, dorst. Maar mama zegt dat het niet anders kan. Vanaf nu wordt alles beter. Geen oorlog meer. Rust. Veiligheid. We zullen niet veel hebben, maar we leven. En wie weet.. ooit.. kunnen we terug. Dan gaan we kijken of we papa kunnen vinden. En oma en opa. En je neefjes en nichtjes. Je vriendjes. Wie weet.. ooit..

Land in zicht. Gespannen tuur je naar dat kleine stukje hoop. Eindelijk mag je van de boot. Mama blijft bij je. Wat een drukte. Je verstaat de mensen niet. Wat willen ze? Zijn ze boos? Dan de warmte. Iemand slaat een deken om je heen. Verrast kijk je naar mama. Mama huilt. Ook mama heeft een deken om haar schouders. Langzaam komt er een gevoel van hoop. Zou het gelukt zijn? Zijn we veilig? Een kop warme thee wordt in je handen gedrukt en iets wat op eten lijkt. Het smaakt vreemd, maar wat ben je er blij mee. Op een geimproviseerd bed kruip je tegen mama. En je slaapt. En mama slaapt. Want mama heeft gered. Mama is veilig. De taal leer je wel, je leven lang zul je werken. Om te bedanken voor de warme deken. de thee. de sandwich. En ooit, na jaren, keer je terug. Naar een land waar ieder jaar herdacht wordt hoeveel mensen hebben geleden en het niet hebben gered. Waar ieder jaar de vrijheid gevierd wordt. Waar ieder jaar bedankt wordt voor alle hulp die ontvangen werd.

Naar een land, waar jaren later, steeds meer mensen opstaan die de deur dicht willen gooien. Waar de dekens op lijken te zijn. Een kop thee te veel moeite is. Waar gelachen wordt om dat kleine mannetje met zijn gezichtje in de zee. Hij was er bijna.

Naar een land waar kennelijk vergeten is hoe het ook kan. Hoe dankbaar we mogen zijn. Naar een land waar ik me voor schaam. Want wat als er 70 jaar geleden tegen onze opa's en oma's was gezegd: Ga maar terug. Zoek het maar uit. Wat als er gelachen was om jouw opa of oma die de oversteek niet gered heeft? Weer eentje minder?