Moeder, moeder zijn, moeder worden

Moeder, moeder zijn, moeder worden. Klinkt niet heel ingewikkeld toch?

Zo dacht ik tenminste als nuchtere Zeeuwse. Als kind speelde ik immers eindeloos “vadertje en moedertje”.

Op het moment dat mijn man mij, op het hoekbankje bij Van Leeuwen (café in Amsterdam) onder het genot van een krantje, dan ook vroeg of ik een kindje met hem wilde maken, hoefde ik daar geen moment over te twijfelen: Natuurlijk wilde ik dat, een groot avontuur!

Nu, 5 jaar later, ben ik moeder van 4 zoons en zie ik het “vadertje en moedertje spelen” nog steeds als een groot avontuur. Een grote ontdekkingsreis van jezelf en van het gezin.

Laatst zei iemand tegen mij: “4 kinderen?!” “Wow dan ben je echt een ervaren moeder!” Op dat moment vond ik het een groot compliment, als het al als een compliment was bedoeld. Maar direct daarna begon ik mij af te vragen of het eigenlijk wel waar is? Ben je met 4 kinderen een “ervaren moeder”? Wanneer ben je überhaupt ervaren in het moederschap? Ik kan inmiddels aardig luiers verschonen ja. Maar kun je als moeder “ervaringsdeskundige” zijn? En zo ja, wanneer is dat moment daar en wanneer ben je dan uitgeleerd?

Ik denk eigenlijk niet dat je een ervaringsdeskundige kunt zijn in het moederschap, althans uitgeleerd ben je nooit. Je zult altijd dingen in het moederschap tegenkomen die nieuw voor je zijn. Dit klinkt misschien een beetje demotiverend of zelfs beangstigend. Het is dan ook niet iets om te veel over na te denken maar ik denk dat je het moederschap gewoon per dag op je af moet laten komen.

Het antwoord op de vraag wanneer ben je “goed” in het moederschap is wat mij betreft in ieder geval voor iedereen anders. Wat voor het ene kind goed werkt, kan voor het andere kind totaal averechts werken. Het belangrijkst is denk ik om goed naar je kind te kijken, te luisteren en het kind de ruimte te geven om gelukkig te kunnen zijn.

Kinderen opvoeden, leer je als je het aan mij vraagt dan ook gewoon door het te doen en of je het “goed” doet, merk je vanzelf aan je kritische publiek want kinderen zijn de grootste spiegels die je maar kunt wensen waarin alles wordt uitvergroot. Onze kinderen kopiëren volledig ons gedrag. Zo las ik ooit een uitspraak van James Baldwin die wat mij betreft de spijker op z’n kop slaat:

“Children have never been very good at listening to what their parents tell them, but they never fail to imitate them”.

Kinderen doen niet wat wij zeggen, maar doen wat wij doen.

Het “Hier en nu”

Wij krijgen allemaal tijdens onze yogalessen de tip om bewust in het “hier en nu” te zijn. Een mega opgave soms als je het mij vraagt want in m’n hoofd ontploft het vaak van de onrust en de klusjes die ik van mezelf nog moet klaren. Het leuke aan kinderen is dat zij volledig in het “hier en nu” zijn. Zo vertelde ik laatst aan mijn oudste zoon wat we “straks” allemaal zouden gaan doen. Zijn antwoord was: “ok en wat gaan we nú doen”. Als het dan vervolgens tijd is om te gaan en ik wil haasten, is dat iets wat volledig averechts werkt. De kont gaat tegen de krib: alle knuffels worden nog gedag gezegd, het bord wordt (in slakkentempo) leeggegeten, alle auto’s gaan terug naar een speciale plek op de slaapkamer etc. etc. En als ik hierin meebeweeg, staan we binnen vijf minuten buiten. Doe ik dat niet, kom ik gegarandeerd te laat. Op mijn afspraak binnenvallen en zeggen “sorry ik was even met m’n kinderen in het hier en nu” is dan helaas geen optie. Toch probeer ik wel elk moment te beleven met onze kleine ontdekkingsreizigers. Mijn geduld is sinds het moederschap dan ook enorm gegroeid.

Kijken en observeren

De wereld bekijken vanuit de ogen van deze kleine ontdekkingsreizigers is iets waar ik mezelf dagelijks aan probeer te herinneren. Een half uur op de grond zitten, paardenbloemen uitblazen, kabouters zoeken en antwoord (proberen te) geven op vragen als: waar is een mens van gemaakt? Waar is God? Waar waren wij toen jullie gingen trouwen? Enzovoorts, enzovoorts. De puurheid van kinderen is zo echt, zo intens.

Wij wonen in een dorp waar de huisarts nog langskomt als je net bevallen bent. Om te kijken hoe het gaat met moeder en kind maar hij geeft ook altijd een belangrijke tip, meer een levensles eigenlijk. Namelijk: het recht in de ogen aankijken van je kind. Niet alleen bij pasgeboren baby’s, maar bij kinderen van alle leeftijden. Het eerste wat een kind namelijk (zijn/haar hele leven) doet als het iets goed (of stouts) heeft gedaan, is kijken of jij het wel hebt gezien. Het is daarbij goed om ook uit te spreken wat je ziet: “ik zie jou”, ik “zag wat je deed”, gevoelens te benoemen of een compliment te geven. Oogcontact is ontzettend belangrijk om (zelf)vertrouwen aan een kind te geven. Ik ben ervan overtuigd dat dit werkt. Je vertrouwt in het zakenleven en in de grote mensen wereld namelijk ook geen mensen die je niet aankijken, althans ik niet.

Luisteren en praten

Vaak hoor je jezelf zeggen: “je luistert niet”. Dit is niet het type luisteren wat ik hier bedoel want dit type luisteren kent een negatieve lading in de zin van gehoorzamen en iets moeten.

Wat ik hier bedoel, is het met aandacht luisteren naar de verhalen van je kind, naar wat het kind je te vertellen heeft. Als mijn kinderen ergens zijn geweest, neem ik altijd een bewust moment aan tafel of in bed om vragen te stellen. Ik probeer dan niet de vraag te stellen “hoe was het”, want dan krijg je gegarandeerd een “goed” of een “leuk”. Dus start ik met open vragen als “wie waren er allemaal?” “met wie of wat heb je gespeeld?” “wat was leuk en waren er ook dingen minder leuk?” en vervolgens komen er hele verhalen tot stand. Hier de tijd voor nemen, is soms door de waan van alledag wel eens lastig. Continu hebben we afleiding van bijvoorbeeld iphones, social media en werkdruk. Maar dat de tijd nemen om een gesprek te voeren met je kind zo waardevol is, besefte ik me laatst weer toen onze oudste zoon vertelde dat hij stiekem had gekust. Een vroegbloeier want hij is 3… Ik hoop nu al dat hij in de puberteit nog steeds de tijd neemt om dit in geuren en kleuren aan mij te vertellen en dat hij dan natuurlijk ook nog steeds verliefd is op z’n moeder. Maar goed we blijven in het “hier en nu”.

Dat praten doe ik trouwens ook met m’n twee baby’s die nog niets terug zeggen. Het klinkt soms wel idioot al helemaal als ik voor mezelf het woord “mama” gebruik alsof ik er niet bij ben, maar ik heb heel erg het gevoel dat het goed is, al is het alleen al om de spraak van het kind te stimuleren.

En natuurlijk heel veel knuffelen. Die enorme bom van onvoorwaardelijke liefde voel je pas echt als je moeder bent geworden.

Sinds het moederschap is deze nuchtere Zeeuwse wel meer een zacht ei geworden. En als we met vriendinnen roepen: “Deze zomer gaan we naar Ibiza en zijn we even geen moeder” dan is dat leuk geprobeerd, maar helaas. Naar Ibiza gaan lukt misschien nog wel, maar “even geen moeder zijn” vergeet het maar, je kind-radar blijft altijd aanstaan. Een man is veel beter in het even volledig loskoppelen, maar als moeder zet je jezelf niet meer op de eerste plaats en ben je veel sneller geneigd om jezelf weg te cijferen. Wij vrouwen kunnen het gevoel van verantwoordelijkheid erg moeilijk loslaten, zo ervaar ik dat tenminste.

Wel denk ik dat het belangrijk is om af en toe een moment van “me-time” in te lassen. Zeker als je bedenkt dat alleen op de wc zitten soms al onmogelijk is. Ik kan nu zelfs genieten van een koffietje in m’n eentje vroeg op kantoor. Want 4 kinderen is natuurlijk te gek, maar uiteraard ook af en toe dik aanpoten met name omdat je maar 2 armen hebt. En al die tips zijn dan leuk, maar er zijn momenten dat alles even totale chaos is. Op die momenten heb ik gelukkig ook nog steeds mijn eigen moeder waar ik op terug kan vallen. Het moederen gaat dus altijd door, ook als je kind volwassen is. Moeder zijn is moeder blijven en daarmee het mooiste wat me ooit is overkomen.

(Uit het e-book Moeder Genoeg.)