Wanneer je kind jokt

Iedereen jokt wel eens, dus ook kinderen. Dit is in principe niet erg, zolang het maar tot een enkele keer blijft. Het wordt vervelend wanneer een kind te vaak jokt of overgaat tot liegen.

Al vanaf heel jong jokken kinderen. Er is echter wel een verschil tussen jokken en liegen. Bij heel jonge kinderen (peuters/kleuters), spreken we van jokken. Die zijn namelijk nog niet in staat om bewust de waarheid te verdraaien, omdat een jong kind nog niet objectief naar de waarheid kan kijken. Een jong kind (peuter/kleuter) ziet zijn/haar waarheid gewoon als de waarheid. Een jong kind jokt bijvoorbeeld om een straf te ontlopen of omdat het per ongeluk iets gedaan heeft wat niet zijn intentie was (bijvoorbeeld een glas melk dat per ongeluk omvalt). Vanaf 7 jaar, zijn kinderen in staat om te liegen. Dit is anders dan jokken, omdat er dan bewust wordt gekozen om de waarheid te verdraaien.

Belangrijk om te weten is dat het voor kinderen rond de 6 en 7 jaar nog moeilijk is om het verband te zien tussen een daad en de reactie daarop. Kinderen zijn op deze leeftijd nog op zichzelf gericht en kunnen hun eigen aandeel in het gebeuren nog niet goed overzien. Jonge kinderen en peuters voelen zich nog niet schuldig als ze iets verkeerds gedaan hebben. Zo zal een peuter of kleuter beslissen om iets na te laten, niet omdat het beseft dat het slecht is, maar gewoon omdat het niet mag.

Hoe hiermee om te gaan

De vraag is natuurlijk hoe je als ouder hier het beste mee om kunt gaan. Het is goed om ten eerste niet te veel ophef te maken over het jokken zelf. Jonge kinderen jokken vaak uit angst voor straf, of uit angst voor afwijzing van de ouders omdat ze iets gedaan hebben dat fout was. Wanneer een kind vaak jokt, is het goed om de eigen strafmethode na te gaan. Straf je, je kind misschien niet te zwaar? Waardoor het liever liegt dan bekend iets verkeerds te hebben gedaan? Je ziet een plas van melk op de grond staan en vraagt of zij/hij dat gedaan heeft?..Niet doen. Het schijnt dat je het beste gewoon kunt zeggen wat je constateert, in plaats van vragen of de kind dat heeft gedaan. Het kind hoeft dan niet te jokken en krijgt minder de ruimte om überhaupt te jokken. Jokt het kind dan toch, vertel dan dat je het niet leuk vind dat het jokt en leg het daarbij neer. Wanneer het jokken in verband staat met iets verkeerds dat het kind gedaan heeft, leg het kind dan uit waarom je het gedrag niet goed vind. Daardoor zal de aandacht liggen op de achterliggende gedrag en minder op het jokken zelf.

Conversatie

Heel belangrijk is de manier hoe je met je kind communiceert op het moment dat je constateert dat het jokt. Zoals eerder gezegd, maak geen grote drama rondom het jokken. Als je iets constateert, zeg dan gewoon wat je ziet en weet, daarmee alleen al verminder je de kans dat het kind gaat jokken.