8 jaar geleden
Maar mama, wat als ik dood ga?
Mijn oudste begon er uit school weer over. Al wekenlang zie ik de radertjes in haar hoofdje draaien en vanaf dat moment kwamen de vragen.
Ik vraag me af of 5.5 een beetje de gemiddelde leeftijd is dat kinderen interesse krijgen in de dood? Niet alleen interesse, maar meer een vragenvuur over de dood. Wat gebeurt er als je dood bent? Ga ik ook dood en gaan jullie dood? Dan volgen de tranen. Ik probeer alle vragen zo eerlijk mogelijk, maar ook zo tactisch mogelijk te beantwoorden. Ik vind niet dat mijn 5 jarige daar tot in de details mee geconfronteerd hoeft te worden.
De Opa van Zoë en Demi is een aantal jaren geleden gestorven. Demi heeft hem nooit gekend en Zoë weet niet meer, vanuit de herinnering zelf, dat ze hem heeft gekend. Ze denkt hem wel te herinneren, maar dat komt door de foto's die ze van hem heeft gezien en alle verhalen die ik en mijn moeder haar verteld hebben. Deze houden zijn herinnering levend.
Soms begint Zoë ineens uit het niets te huilen. Ze mist opa Henk. Lief maar ook moeilijk. Echt volledige troostende woorden kan ik niet bieden, wel bevredigende woorden die voor nu genoeg troost bieden. Ik heb haar gezegd dat opa Henk heel ziek was. “Hij is nog op je eerste verjaardag geweest, maar een paar maanden later is hij overleden. Nu heeft hij geen pijn meer en is een sterretje geworden dat aan de hemel fonkelt. Hij kijkt op ons neer vanaf een wolkje en ziet jou ook. Ik weet zeker dat opa Henk trots is op jou.”
Ze accepteert mijn kalmerende woorden, maar echt erbij neerleggen doet ze niet. Vervolgens zegt ze snikkend dat ze niet wil dat wij ziek worden en dood gaan. “Dit kan je nooit van te voren weten” zeg ik haar. Ik sla mijn armen om haar heen en knuffel haar stevig. “Papa en mama zullen er alles aan doen om zo lang mogelijk bij jou en je zusje te blijven. Wij willen alles meemaken. We willen jullie zien opgroeien en nog heel veel leuke dingen met elkaar doen. Ik wil later ook oma worden van jouw kinderen en van de kinderen van je zusje. Ik wil heel oud en grijs worden en een heel gelukkig, met jullie om me heen" Ze lacht. Vervolgens zegt ze serieus “Mama, wat als ik dood ga? Ben je dan ook verdrietig?" "Oh lieverd, ik zou nooit meer ophouden met huilen. Ik zal voor altijd verdriet hebben. Ik hou het meeste van jou en je zusje. Ik vind het niet zo leuk dat je het over dood gaan hebt lieverd, zullen we er nu over op houden”? Zoë kijkt me aan met haar reebruine ogen en zegt vervolgens. “Zou je het erg vinden als ik overleden ben”? "Zoë, dat zei ik net toch al, en je zou het nu niet meer over doodgaan hebben toch? “Ja, mama, daarom zeg ik ook overleden. Ondanks dit zware gesprek bezorgd Zoë mij een lach op mijn gezicht. “Slim bedacht meisje, zeg ik”, maar nu is het tijd voor een ander onderwerp. Een vrolijker onderwerp. Pak je jas, we gaan naar de bibliotheek" Zoë lacht en ik lach terug.
Annemiek2
Beste Marieke, even vor jou een berichtje. Ik vindt het heel verdrietig voor jullie dat dit gebeurd is, dat als eerste. Toch wil ook iets vertellen mbt berafenisje spelen. Mijn broer en ik waren 4 en 6 jaar (ongeveer) toen er 50 meter verderop van ons huis een gasontploffing was. Er zijn huizen ingestort en er waren nog meer hefige dingen. Mijn broer heeft gasontploffinkje gespeelt. Niet 1x maar echt wel verschillende keren. Ook op school in de blokkenhoek. Ik schrijf dit omdat de manier van omgaan met mij dus op die manier bekend voor komt. Ik vindt het verder heel knap, dapper en mooi zoals jullie het bespreekbaar maken en houden. Niet iedereen lukt het en dat kan heel moeilijk zijn in een gezin dat heb ik dan ook weer gezien. Heel veel moed, liefde kracht en geloof toegewenst.
Marinde1985
Met tranen over mijn wangen lees ik je reactie Marieke. Wat verschrikkelijk dat jullie een kindje zijn verloren met 7.5 maand. Ik moet er niet aan denken. Het lijkt me zeker extra confronterend als je kinderen vragen blijven stellen over haar en wat je zegt " begrafenisje" spelen. Heftig om te lezen. Ik vind je heel sterk en moedig dat je dit zo kan verwoorden en hoe je omgaat met dit immense verlies. Ik hoop dat jullie inderdaad ooit op een dag bij elkaar kunnen zijn als gezin. Heel veel sterkte en bedankt voor je reactie.
elsvdp
Wat vreselijk Marieke dat je dit is overkomen. Ik wil je heel veel sterkte wensen. Jullie Hanna zal altijd diep in jullie harten dicht bij jullie blijven. Ik vind het zo mooi te lezen hoe jullie met de gedachtegangen van Rebecca en Mischa omgaan. Het zal hen helpen (en misschien jullie ook) om het verdriet om het verlies van Marieke een soort van plekje te geven. Nogmaals: veel sterkte!
Anoniem
Onze dochter Hanna is met 7.5 maand overleden aan wiegendood.. 11-12-2012. Rebecca was toen 4 jaar en Micha 2 jaar. Dan moet je het er wel over hebben. Hoe hard het ook is. Speelt Rebecca ineens "begrafenisje" dan breekt je hart hoor. Ze zijn te jong om daar mee geconfronteerd te worden. Maar dit was wel hun leven hun realiteit. Wij hebben ze altijd verteld dat Hanna in de Hemel is en we haar weer zien als Jezus terug komt. Ze kunnen niet wachten :-). Rebecca zei in t begin dat ze ook wel dood wilde..Want dan was ze bij Hanna en Jezus. Maar dan hadden wij nog maar 1kind dat was voor ons dan wel zielig. Uiteindelijk hield dat gelukkig op. Ze miste haar zusje natuurlijk. Micha had andere vragen wil je een nieuwe Hanna voor me kopen? Wanneer gaan we Hanna weer uit het grafje halen? Later werden ze dieper. Hoe ging Hanna dan naar de hemel? Was er een trap? Kan ik ook even kijken in de hemel? Wanneer komt Jezus terug? En op haar 1e verjaardag. Hebben ze ook slingers in de hemel? Wij vonden dat soort gesprekken fijn. Soms confronterend maar je weet zo wel wat er hun koppie omgaat.