Een kaars aansteken bij Allerzielen

Nieuwe gebruiken

Het leuke van switchen van kerk is dat je opeens allerlei dingen meemaakt die vroeger aan je voorbij gingen. In onze vorige kerk stonden we niet zo uitgebreid stil bij Allerzielen. Er was wel aandacht voor, maar ik kan me er niet zoveel van herinneren. Het heeft niet zo heel veel indruk gemaakt. Afgelopen zondag was het zover. Ik werd op de koorrepetitie al voorbereid door wat mensen, zodat ik wist wat me te wachten stond. Iets met kaarsen aansteken en namen opschrijven. De volgende dag probeerde ik het aan Dunya over te brengen.

Allerzielen

“Zondag is het Allerzielen. Dan gedenken we de mensen die zijn overleden. De mensen die bij de Dominicuskerk hoorden maar ook de mensen die wij gekend hebben. Die namen kun je op een briefje schrijven. Ook mag je een kaarsje aansteken” leg ik uit. Kaarsen aansteken vind Dunya erg mooi. Dat is ook nieuw voor ons, want de Dominicus is een oude Katholieke kerk. Nu is het oecumenisch, maar er zitten nog Katholieke rituelen in de dienst en in de kerk. Zo vindt Dunya het fijn om na de dienst of soms voor de dienst een kaars aan te steken voor iemand die er niet meer is. De ene keer kiest ze voor Martijn, onze lieve buurman die vorig jaar met Pinksteren plotseling overleed. De andere keer steekt ze een kaars aan voor Ellivrio, haar klasgenootje dat, toen Dunya in groep vier zat, ook heel plotseling overleden is. Of voor tante Frouwke, of voor de man van een koorlid in de Ekklesia.

Kaarsen

Als we in de kerk komen staat er bij de ingang een doos met kaarsen. Ik geef er eentje aan Dunya en vertel dat ze die tijdens de dienst mag aansteken. Dan geef ik haar een pen om namen op te schrijven op het witte blaadje dat in de orde van dienst zit. Even later staat ze in de hoek bij de kaarsen te kijken. “Waar is je kaars?” vraag ik, ondanks dat ik het antwoord al wel kan raden. Ze wijst naar de kaarsenstander. “Maar dat was niet de bedoeling liefie. Tijdens de dienst mag je m aansteken, kijk daar” wijs ik. Midden voor het podium staan kaarsenstandaards, waar veel kaarsen in kunnen. Ze pakt een nieuwe kaars. “Maar pas als het gezegd wordt” leg ik uit. “En de briefjes met namen?” vraag ik aan het koorlid naast mij. “Die mogen in de mandjes op het podium”zegt ze. “En wat gebeurt daarmee?” vraag ik. “Die worden vernietigd!” Dunya kijkt me aan met een frons. “Wat is vernietigd?” vraagt ze. “Die worden weggegooid” verklaar ik. Ze draait zich om en loopt boos weg. Ik zucht even en concentreer me dan op de repetitie die begint.

Niet weggooien

Na de kindernevendienst komt Dunya parmantig de kerk inlopen met de grote kaars. Daarna gaat ze terug naar haar plekje op de trap. Daar zit ze graag en dat doet ze goed. Af en toe moet ik even kijken of ze er nog zit. Als ze er niet zit weet ik dat ze ergens zit te knutselen. Ze is net op tijd terug om nog te helpen bij brood en wijn. Daarna is het tijd om kaarsen aan te steken. Ik blijf zitten totdat ik Dunya zie en dan lopen we samen naar voren. “Waar is je briefje?” fluister ik. Ze duwt haar kaars in handen van een vriendinnetje en rent weg. “Hier is het!” zegt ze als ze weer naast me staat. We steken allebei een kaars aan en dan zeg ik dat ze de briefjes in een van de mandjes mag doen. Even een aarzeling, maar dan: “Nee, dan worden ze weggegooid en dat wil ik niet!” Weg is Dunya en ik kijk haar glimlachend na. Ook dat is prima. Waar ze daarna gebleven zijn weet ik niet, maar ze moet doen wat voor haar goed voelt.

Emoties

Aan het einde van de dienst krijg ik het opeens toch even moeilijk. Dat komt bij mij altijd op een onverwacht moment. Op het moment dat we kaarsen aansteken en stil zijn om mensen te gedenken, gebeurt er niks. Bij mij zit het ‘m juist in de liederen en de muziek. Opeens komen de emoties los. Want natuurlijk zijn er altijd dingen die spelen, emoties zijn er bij mij dan ook snel. Nu maak ik me vooral zorgen over de toekomst, hoe dingen verder moeten als ik een betaalde baan vind (of juist niet), ook al wil ik dat juist heel graag. Het blijft spannend. Al blijf ik ook geloven dat overal iets goeds uit voort moet komen. Niets is voor niets. De afgelopen jaren zijn wij ook mensen verloren die we missen en waar we verdrietig over zijn. En dit is zo’n dienst dat mij alles even aanvliegt. En niet alleen mij natuurlijk.

Troosten

Het is ook het moment dat ik ontdek dat ik ook in dit koor al wat maatjes heb gevonden. Mensen die me troosten terwijl ik zo goed mogelijk wil doorzingen. Dat doet me ontzettend goed. In mijn oude koor wisten mensen wel zo ongeveer wanneer ze bij mij tranen konden verwachten. Daar stonden ook altijd mensen klaar om mij te steunen. Dat is wel heel mooi. Als Dunya na de dienst even aan komt waaien, vraag ik of ik een foto van haar mag maken met de kaarsen. Het is een prachtig gezicht al die vlammetjes. Ik word er letterlijk en figuurlijk warm van. Maar Dunya wil niet op de foto en zegt dat ze al foto’s heeft gemaakt van de kaarsen. Ze loopt weg en er komt iemand naast me zitten. “Wil je deze hebben?” vraagt ze en laat mij een foto zien van Dunya bij de kaarsen. Dat zijn de leukste foto’s, die ze zelf niet door heeft. Dat lukt mij meestal niet, want ze heeft mij meteen door. Maar dit is erg leuk. Even later heb ik ‘m in mijn mail. Perfect!

Vriendinnetjes

Ik vond het een mooie ervaring. De dienst was prachtig, met mooie liederen. Ik begin hier wel te wennen. Dunya ook, al mist ze een vast vriendinnetje. De meeste kinderen komen wel geregeld in de kerk, maar niet elke week. En dus is het elke week spannend of er een vriendinnetje is, of dat ze een nieuw vriendinnetje kan maken. Soms zijn er jongetjes die ook op het Dominicus familieweekend waren en daar kan ze zich dan over ontfermen. Meestal vindt ze haar weg daar wel in, maar ze blijft het jammer vinden dat er in de Dominicus geen tweede Rosa is. “We zouden toch een keer op visite gaan?” zegt ze van tijd tot tijd. “Dat gaan we zeker doen. Ik wil ook wel een keer weer in de Ekklesia kijken, maar pas als jij niet meer boos bent. Anders wordt het voor ons allebei alleen maar moeilijker.” Ik leg dan uit dat ik ook mensen mis en dat ik het ook wel eens moeilijk vind om opnieuw te beginnen, maar dat ik ondanks dat toch vastbesloten ben om dit door te zetten. Dan moeten we het onszelf alleen niet te ingewikkeld maken. De nieuwe ervaringen doen ons wel goed. We vinden de gebruiken en rituelen in deze kerk vaak erg mooi. Ik ben van oorsprong Protestants en weet nauwelijks iets van rituelen. Maar ik merk dat het mij wel erg aanspreekt. Nieuwe dingen beleven, nieuwe mensen ontmoeten, het is spannend, maar het verruimt wel onze blik. En dat vind ik erg positief!