Snap
  • Baby
  • Gezond

Stilte...

'Er zal vanaf nu een dikke streep in jullie agenda staan, die de periode voor Jort en de periode na Jort markeert.'

Dit waren de woorden van de begrafenisondernemer, toen zij bij ons langskwam voor een nagesprek, een week na jouw overlijden en de afscheidsviering. Nu we inmiddels al weer bijna twee maanden verder zijn, kan ik haar woorden alleen maar beamen. Niets is meer hetzelfde. En toch is alles bij het oude gebleven, de wereld draait door. Iedereen pakt zijn of haar leven weer op, er moet weer gewerkt worden, de boodschappen moeten gedaan worden. Waar voor ons onze hele wereld op zijn kop staat, gaat het leven voor anderen weer door. En eigenlijk voor ons ook. Logisch natuurlijk, maar soms zo moeilijk. Niet alleen dat anderen hun leven weer oppakken, maar ook dat wij het leven weer moeten gaan oppakken. Waarom zouden we nog, wat heeft het nog voor zin? 

Die eerste dagen na jouw afscheidsviering Jort, zijn erg moeilijk voor papa en mama. Ineens is het zo stil... Waar een week geleden de rust ver te zoeken was, mensen in en uitliepen en er veel geregeld moest worden, daalt nu een stilte over ons neer. Die 'klap', of het 'besef' waar mensen het steeds over hebben gehad, komt keihard aan. En het zal niet de laatste keer zijn helaas. Na je overlijden ben ik meteen veel gaan lezen, Jort. Ik heb zo'n behoefte aan duidelijkheid over wat ik kan verwachten nu. Hoe verloopt dat, zo'n rouwproces? Welke fasen zijn er en in welke bevind ik me? Dan weet ik tenminste ook wanneer het over is, de pijn van het jou missen. Ik kom er echter al snel achter -en ergens besefte ik me dat natuurlijk al lang-  dat het zo niet werkt. Rouwverwerking is een levenslang proces; verdriet is een werkwoord, zo lees ik ergens. Hoe gek dat misschien ook klinkt, stiekem ben ik er denk ik ook wel dankbaar voor: dat betekent dat ik jou in ieder geval nooit zal vergeten Jort! Ik zal mijn leven lang met jou bezig zijn. En dat klinkt me helemaal niet beangstigend in de oren, want ik wil jou helemaal geen 'plekje' geven, of jou 'verwerken'. Ik wil je verweven in mijn leven, aan je denken met een traan en met een glimlach. 

In een van de boeken die ik lees, 'Noem mijn naam' (Marinus van den Berg en Daan Westerink), lees ik over de stilte die volgt na het overlijden van een dierbare. De ramp na de ramp, wordt het daar genoemd. Na de eerste golf van aandacht uit de omgeving wordt het ineens zoveel stiller. Waar er in de drukke periode rondom het overlijden zoveel aandacht is voor je, maar je door al het geregel nauwelijks toekomt aan een gesprek, is de behoefte aan steun in de periode die volgt na het afscheid juist zo groot. Mensen blijven uit onmacht of uit onwetendheid weg, want wie durft er nu met lege handen aan te komen? Het is dit stukje tekst dat ik, na lang twijfelen, heb gedeeld met een aantal mensen. Want het was zo herkenbaar voor mij, en voor papa, en ik wilde niet dat ons dit zou overkomen. Ik wilde het ook niet als verwijt delen, maar juist om inzicht te geven in hoe wij deze periode ervaren. Achteraf heb ik daar gelukkig alleen maar goede reacties op gekregen. Of deze mensen deze tekst nodig hadden, betwijfel ik echter. Want wat zijn papa en mama gezegend met zoveel lieve mensen om ons heen Jort! Onze familie en vrienden, maar ook zoveel collega's, kennissen en zelfs onbekende mensen die met ons meeleven. Mensen die jou nooit hebben gekend Jort, maar die geraakt worden door jouw verhaal. Mensen die laten weten dat ze aan ons, aan jou denken, dat ze een kaarsje voor je opsteken... De mooie, hartverwarmende reacties op de blogs die ik schrijf over jou: het doet ons heel veel. Het geeft mij en papa veel kracht en moed om verder te gaan. 

Want dat moeten we wel en willen we ook: verder gaan. Verder met ons leven, het leven na jou, Jort. Zonder jouw fysieke aanwezigheid, maar met jou in ons hart. En dat gaat soms goed, en soms is dat heel erg moeilijk. Het gaat met pieken en dalen. Elke emotie is uitvergroot: het verdriet is groot, maar we kunnen ook intens genieten van de kleine dingen. Meer, veel meer, dan vóór jou. Fedde is daar ook een grote steun in: ik merk dat ik de wereld veel vaker door zijn ogen zie. Kleine dingen als een zingende vogel, een mooie zonnige dag, een groen grasveld met je blote voeten, spetteren in het water, verstoppertje spelen: ik waardeer het zoveel meer. Daar ben ik je ontzettend dankbaar voor Jort, dat jij me dat hebt gebracht. Want hoe zonde is het om niet te genieten van zulke kleine dingen en wat zou ik het meer mensen gunnen om de kleine dingen niet voor lief te nemen, maar de wereld wat vaker te zien door de ogen van een klein kind en dankbaar te zijn voor kleine gelukjes. 

Ook de donkere dagen zijn er, dagen waarop ik me afvraag wat het allemaal voor zin heeft. Dagen waarop ik het liefst in bed kruip en er niet meer uitkom. Dagen waarop ik kan blijven huilen. Dagen waarop ik me afvraag: waarom wij, waarom jij? Dagen dat ik Fedde en papa zie stoeien, of samen zie spelen, en het jou missen zo ontzettend pijn doet omdat ik het jou ook zo had gegund om daarbij te zijn. Om samen met papa en Fedde gek te doen, torens te bouwen, papa te kietelen. Dat zijn dagen waarop het regent, waarop we een ander gezin met twee jongens van jullie leeftijd voorbij zien komen en ons dit confronteert met wat wij niet zullen hebben. Dagen waarop ik letterlijk pijn in mijn hart heb en een leegte voel die ik niet eerder heb gevoeld. Waarop ik jouw fysieke aanwezigheid zo enorm mis, Jort. Momenten dat ik alles ervoor over zou hebben om jou nog een keer te mogen knuffelen, je vast te mogen houden, je wangetje te kussen. Gelukkig is papa er dan, om de tranen van mijn wangen te vegen en mij vast te houden. Of komt Fedde me dan een knuffel geven, voordat hij weer verder gaat met spelen. Of krijg ik ineens op het juiste moment een appje, met de vraag hoe het gaat. En durf ik ook eerlijk te antwoorden dat het op dat moment even helemaal niet gaat. Alleen al de wetenschap dat ik dat kan schrijven omdat diegene oprecht wil weten hoe het gaat, lucht dan op. En zo verschijnt dan toch weer de zon van achter de wolken. De ene keer is het een waterig zonnetje door de wolken heen, de andere keer een stralende zon aan een hemelsblauwe hemel. De ene keer duurt het wat langer voordat 'ie tevoorschijn komt dan de andere keer, maar de zon verschijnt altijd weer. Ook daarin voel ik jouw aanwezigheid Jort. Dankjewel daarvoor, lieve, sterke, dappere Jort. Dankjewel dat je mama steunt.

Morgen is het twee maanden geleden dat je geboren werd. Onderstaand gedicht van Floortje Agema is ons op het lijf geschreven Jort. Hoewel ik mijzelf redelijk in woorden kan uitdrukken, kan Floortje Agema dat vele malen beter.

'Licht, bracht jij

licht en verwondering

zo mooi als licht kan zijn

als je mag houden van een kind

licht, bracht jij

licht en leven

tot voorbij jouw stille einde

het is jouw lichtje dat ons hier verbindt

donker werd de wereld

toen jij ons achterliet

wij zoeken leven in de diepte

van missen en verdriet

donker voelde het

diep vanbinnen leek het zwart

tot ik zachtjes zag flakkeren

jouw lichtje in mijn hart

licht en donker

donker en licht

vullen mijn hart alle dagen

liefde straalt voorbij de pijn

licht en donker

donker en licht

kunnen samen niet anders

dan helder en liefdevol licht zijn'

6 jaar geleden

Kippenvel, tranen en veel bewondering...bewondering, voor jou en jouw gezin! Knuffel voor jou!

6 jaar geleden

Wauw !! Wat moet dit zwaar voor je zijn !! En wat doe je het geweldig goed!! Jort zal super trots op je zijn !!. Vergeten zullen jullie hem nooit, en hij zal altijd bij jullie gezinnetje horen. Veel over hem praten wil vaak helpen bij het rouwproces!! Diep respect voor jullie als gezin en jouw als moeder !! Heel erg veel sterkte in deze moeilijke tijd. Houd moed en geniet van alle daagse mooie dingen

6 jaar geleden

Woorden schieten op alle manieren tekort! Wat kan je je gevoelens en gedachten mooi omschrijven, ik heb daar zoveel respect voor! Ik he b het gevoel dat jullie een mega sterk gezin zijn, alle vier!! Heel erg veel sterkte

6 jaar geleden

ontzettend mooi hoe jij dit verwoord en opschrijft en wat een prachtig gedicht van Floortje Agema. ik blijf emotioneel worden van jouw woorden, zoveel verdriet om Jort zijn korte bestaan, maar ook zoveel liefde voor Jort, Edo en Fedde klinkt erin voor. heel veel sterkte!